Elluk oordeel hebse voordeel

Wanneer jij zo iemand bent die beschikt over een onaflaatbare positiviteit, gefeliciteerd! Zo niet, nodig ik je uit om verder te lezen. Want hoe doe je dat nou, van een oordeel een voordeel maken? En gelukkig, er is altijd meer dan één manier.

Oordelen; kleine moeite, zo gepiept!
Zo nu en dan -maar nog altijd vaker dan ik wenselijk vind- betrap ik mezelf erop een oordeel te hebben over mezelf of mijn man of zomaar iemand met wie ik in gesprek ben. Hoef ik geen moeite voor te doen. Gebeurt gewoon. ‘Ja, nou en?’ zou je zeggen. Dat is ook zo. Who cares? Vaak genoeg zijn het gedachten die vanzelf weer voorbij gaan. Niks aan de hand. Maar wat als je last hebt van dat oordeel? Wat als het je verhindert om de zinloze discussie met je man tot een liefdevol einde te brengen en jullie je beiden kribbig in een andere kamer terugtrekken? Wat als je een negatief oordeel hebt over die ene potentiële klant waar je toch eigenlijk wel mee in zee wilt? Wat als je een niet-helpend oordeel hebt over jezelf en je daardoor in een negatieve denkspiraal terecht komt? In al deze gevallen, en alle andere voorbeelden die je er zelf nog bij bedenkt, kan het zomaar een goed idee zijn om van jouw negatieve oordeel een voordeel te maken.

Tip 1: Omdenken; goed idee ... maar hoe dan?
Een open deur en mateloos populair dezer dagen: omdenken. Logisch ook want het biedt vaak een verfrissende kijk op een situatie. Een blik op de andere kant van de medaille. Omdenken is alleen wel makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom is de eerste tip: schrijf jouw negatieve oordeel op en vervolgens doe je hetzelfde met precies het tegenovergestelde.

Een voorbeeld. Ik heb een afspraak met een cliënt en ik ben dreigend te laat. Mijn gedachte over mezelf is nu “Sukkel, heb je weer je agenda niet goed gepland.” Dat maakt dat ik gestrest bij mijn cliënt aankom. Die zin draai ik om en ik maak ervan: “Kanjer, wat heb je weer goed gepland.” Je voelt misschien al dat dit zo ver van de eerste gedachte af ligt, dat het mogelijk je lachspieren in werking zet. Hahaha! Ja hoor, zal wel. Maar dit is nog maar het begin. Want nu ik het tegenovergestelde van mijn oorspronkelijke gedachte heb opgeschreven, kan ik daarmee verder. De vraag die je jezelf nu kunt stellen is: “Stel dat het waar is? Stel dat ik inderdaad goed gepland heb ... Wat heeft die goede planning me dan opgeleverd? In mijn geval is dat rust en ruimte in mijn hoofd omdat ik dat blog waar ik zo druk mee was heb afgemaakt en fris en fruitig bij mijn cliënt aankom. Met andere woorden: mijn planning (of het gebrek eraan) heeft een positieve kant: het biedt ruimte aan mijn creativiteit en het levert me een leeg hoofd op!

Probeer het maar ‘s, en begin vooral makkelijk. Ook hier geldt: oefening baart kunst. Hoe vaker je dit voor jezelf doet, hoe makkelijker het wordt.

Ter inspiratie een voorbeeld van de Echte Omdenkers (Voor nog meer omdenk-inspiratie check www.omdenken.nl)

Tip 2: Doe’s gek, stel een vraag
Een heel actueel voorbeeld. Terwijl ik dit schrijf, klopt er iemand op de deur. Hartstikke welkom natuurlijk. Het blijkt iemand die even komt kennismaken. Leuk leuk. We raken in gesprek en ineens is er weer één: een oordeel. Er is iets met zijn haar, en ik merk dat ik daar iets van vindt. Niks mis mee, en toch ... dat vind ik best ongemakkelijk. Vooral omdat die interne stem me afleidt van het gesprek. En dus besluit ik om woorden te geven aan die stem en simpelweg een vraag te stellen. “Goh, neem me niet kwalijk, mag ik je een persoonlijke vraag stellen?” Het antwoord verrast me toch, want ja dat mag! Dus hup, eruit met dat oordeel. In plaats van er iets van vinden ... vragen. Gevolg: een bijzonder gesprek en een leuk nieuw contact. Wat ben ik blij dat ik de vraag gesteld heb! Niet alleen vanwege de bijzondere wending die het gesprek nam, vooral omdat ik er met mijn oordeel volledig naast zat. Gek, een welgemeende vraag levert dan zomaar een welgemeend antwoord op.

Een oordeel hebben is hoofdzaak. Letterlijk: een activiteit van ons hoofd. Kijk maar naar het woord zelf OOR-deel. Een handige aanwijzing voor waar in ons lijf het wordt ‘gemaakt’. Het brein is heel knap in het vormen van een oordeel in minder dan geen tijd! Dat is best een handige eigenschap als je bedenkt dat we ooit in grotten leefden en er van alle kanten gevaar kon komen. Een razendsnel oordeel over de situatie en een reactie daarop (beer = rennen!) was van levensbelang. Gebruik dat handige, slimme en snelle hoofd nu om een leuke vraag te stellen. En echt, elke oprecht gemeende (liefst open) vraag, is een goede vraag.

Tip 3: Hoor en wederhoor
Voor wie het nog niet wist, ik ben ooit afgestudeerd in rechten. Als jurist ben ik groot voorstander van het principe hoor en wederhoor. Zeker als er een conflict is, hebben beide partijen een mening over de feiten. En zo is het ook met een negatief oordeel dat je hebt over jezelf. Even terug dus naar het hebben van oordelen (meningen over feiten) over jezelf. Dat is te vergelijken met een conflict tussen verschillende partijen, alleen zitten die partijen nu in jou. Als er geen conflict zou zijn, zou je geen last hebben van een negatief oordeel, toch?

Hoor en wederhoor is eigenlijk zo simpel als tweerichtingsverkeer; basale communicatie. De één vindt ergens iets van en mag er iets over zeggen, de ander luistert om vervolgens de rollen om te draaien zodat beide kanten van hetzelfde verhaal worden belicht. En dat allemaal ten overstaan van een onafhankelijke derde. Het is beslist geen gemakkelijke opgave om voor, bij en met jezelf hoor en wederhoor toe te passen. Om je eigen advocaat, rechter en jury tegelijk te zijn. En het kan wel! Zeker met goede begeleiding van bijvoorbeeld een coach, of iemand anders die jou daarbij kan helpen.

In mijn coaching gebruik ik dat door het oordeel van het hoofd aan te horen om dat vervolgens te toetsen (de wederhoor) bij het onderbewuste. En meestal leidt deze wederhoor, of liever gezegd weder-luister, dit opnieuw in contact komen met ons onbewuste weten, ertoe dat het oordeel dat we over onszelf hebben, moet worden bijgesteld. In iets positiefs of in elk geval naartoe een gedachte die ons steunt in plaats van afbreekt.

Altijd leuk om de verbazing op iemands gezicht te zien. Dat ik dit óók over mij denk, dat is gaaf!